15 Yaşını Dolduran Çocuğun Tek Başına Sağlık Hizmeti Alma Hakkı (4 Nisan 2016)

Kurumumuza Çocuk İnternet Sayfasındaki (www.kdkcocuk.gov.tr) adresten başvuru formu doldurarak başvuran A.A., diş ağrısı sebebiyle okuldan hastaneye gittiğinde yanında velisi olmadığı için hastane idaresi tarafından 18 yaşından küçük olduğu için kendisine barkod verilmediği ve kayıt aşamasına geçemediği, o gün ağrılar içinde kaldığı, annesinin 3 kardeşine bakması nedeniyle her zaman yanında olamadığı, en az 15 yaşını tamamlayan ve kendi iradeleriyle karar verebilecek durumdaki çocuklara bağımsız olarak sağlık hizmeti imkânının tanınması gerektiği, benzer sorunlarla karşı karşıya olan arkadaşlarının da sağlık merkezlerine ailelerinin dışında gidemediği, bunun ise çocukların kendisini ifade etme ve katılımı konusunda yanlış bir uygulama olduğu, okullarda halen bir revir ve sağlık çalışanı olmaması nedeniyle sıkıntı yaşandığını belirterek, çocukların kendi başlarına sağlık hizmeti alabilmeleri talebi ile kurumumuza başvurdu.

Yapılan başvurunun önemi dikkate alınarak, çocuğun yaşadığı sıkıntıları, sorunları anlamak, benzer sorunun bir daha yaşanmasını önlemek ve sağlık sistemi içinde yeni düzenlemelere ihtiyacın varlığı ve çözüm önerilerini ortaya çıkarmak amacıyla araştırma ve inceleme yapılmasına karar verdik.

Başvuruyu değerlendirmemiz sonucunda;

Yapılan araştırma ve değerlendirmeler neticesinde; A.A.’nın, 18 yaşından küçük olduğu için yanında kanuni temsilcisi olmaksızın diş tedavisini yaptıramaması durumunun; Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi, Birleşmiş Milletler Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmesi ve ülkemizin kabul ettiği Biyoloji ve Tıbbın Uygulanması Bakımından İnsan Hakları ve İnsan Haysiyetinin Korunması Sözleşmesi hükümlerine uymadığı anlaşılmıştır.

Diğer yandan Türk Medeni Kanunu ve Türk Ceza Kanunu ile yukarıdaki uluslararası sözleşme hükümlerine paralel olarak sosyal yaşama ilişkin durumların dikkate alınarak sağlıkta çocuğun yüksek menfaatine uygun kararların tereddüte meydan vermemek için mevzuata dönüştürülmesi gerektiğine karar verildi.

Sonuç olarak; 15 yaşını dolduran çocukların yanlarında kanuni temsilcileri olmadan sağlık hizmeti almaya sosyal yaşama ilişkin durumları dikkate alınarak sağlıkta, çocuğun yüksek yararına uygun kararların mevzuata dönüştürülmesi bakımından Sağlık Bakanlığı’nca ilgili Kurum ve Kuruluşlarına genelge hazırlayıp yollaması, yine aynı Bakanlıkça kararda geçen mevzuat konusunda da mevzuatta değişiklik yapılması için kanun tasarısı hazırlanarak, Başbakanlığa sunulması yönünde tavsiyede bulunuldu.

Karar Tam Metni