ÖZEL GEREKSİNİMLİ ÇOCUKLARIN HAKLARININ GÜVENCE ALTINA ALINARAK TOPLUMSAL YAŞAMA ETKİN BİR ŞEKİLDE KATILMALARININ DESTEKLENMESİ

2022/18215 numaralı başvuru hakkında verilen 07/06/2023 tarihli Tavsiye Kararı

Kurumumuza otizmli bireylerin haklarının korunması ve desteklenmesi amacıyla faaliyet gösteren Otizm Hakları Derneği tarafından yapılan başvuruda, Milli Eğitim Bakanlığı tarafından 04/07/2022 tarihinde yaz okulları programının başlatıldığı, programın amacının, COVİD-19 pandemi sürecindeki öğrenme kayıplarının telafi edilmesi ve öğrencilerin desteklenerek eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması olarak açıklandığı; ancak Bakanlık tarafından ülkenin her noktasında talep olması durmunda ücretsiz bir şekilde yaz okullarına erişimin sağlanacağı açıklanmış ise de otizmli öğrenci velilerinin yaz okulu açılan okullar ve yaz okulu hakkında bilgilendirilmedikleri; ayrıca, yaz okulllarının sadece matematik ve yabancı dil branşlarında açıldığı; halbuki otizmli öğencilerin zaten çoğunluğunun yabancı dil dersinden muaf tutulduğu; istisnalar dışında otizmli öğrencilerin matematik derslerini bireyselleştirilmiş eğitim programı üzerinden aldıkları; Mart 2020 yılından itibaren artan öğrenme kayıpları nedeniyle otizmli öğrencilerin ihtiyaçlarına uygun olarak matematik öğrenmelerine dair yaz kurslarında da herhangi bir tedbir alınmadığı; dolayısıyla otizmli öğrencilerin yaz okulu kapsamı dışında kaldıkları iddia edilmekte ve özel gereksinimli çocuklara ilişkin olarak fırsat eşitliği temelinde verilmesi gereken yaz okulu ve destek eğitimi uygulamalarının incelenerek çocukların eğitim haklarının güvence altına alınması talebinde bulunulmaktadır.

Kurumuz tarafından yapılan inceleme ve araştırma neticesinde, Milli Eğitim Bakanlığının, kaynaştırma öğrencilerine yönelik telafi kurslarında özel destek eğitimi sunulmasına ve telafi dönemlerinde bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlanmasına yönelik herhangi bir mevzuat düzenlemesinin bulunmadığı, buna ilişkin gerekli olan öğretmen, sınıf, materyal, fiziki koşullara yönelik herhangi bir programlamanın yapılmadığı, ayrıca, yaz telafi kurslarında velilerin sosyal, kültürel, sanatsal ve sportif eğitim faaliyetlerinden ziyade akademik faaliyetlere odaklanması nedeniyle sınıflarda genelde akademik başarıya yönelik olan derslere talebin yoğunlaştığı; bu nedenle, kaynaştırma öğrencilerinin destek almadan söz konusu derslere katılım sağlayamadığı hususlarının tespit edilmesi; ayrıca, Bakanlık tarafından örgün eğitim içerisinde kaç okulda ve hangi branşlarda özel gereksinimli çocuklara yönelik telafi desteği sunulduğuna yönelik herhangi bir veri paylaşılmaması nedeniyle, özel gereksinimli çocuklara ilişkin olarak ve özel gereksinimli çocuklar arasında fırsat eşitliği temelinde verilmesi gereken telafi eğitimi ve destek eğitimi uygulamalarına yönelik mevzuat düzenlemesi yapılması, özel gereksinimli çocuklara yönelik ayrıştırılmış verilerin ilgili birimler arasında koordineli bir şekilde tutulması; dolayısıyla, konuya ilişkin çok boyutlu ve bütünleşik politikalar geliştirilmesi hususlarında, Milli Eğitim Bakanlığına tavsiyede bulunulmuştur.