2022/4631 numaralı başvuru hakkında verilen 16/05/2022 tarihli Gönderme Kararında
Kurumumuza mülteci statüsündeki çocukların haklarının temin edilmesi amacıyla bizzat mülteci çocuklar tarafından veya onların adına yetişkinler tarafından yapılan tüm başvurular çocuklar için alınması gereken bütün önlemlerde çocuğun üstün yararı gözetilerek Çocuk Hakları Sözleşmesinde güvence altına alınan tüm haklar açısından hassasiyetle incelenmektedir.
Bu kapsamda Kurumumuza yapılan bir başvuruda, Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde güvence altına alınan özel gereksinimli çocukların rehabilitasyon, eğitim, sağlık haklarının mülteci çocuklara eşit şartlarda sağlanması için gerekli önlemlerin alınması amacıyla mülteci öğrencisi adına başvuruda bulunan öğretmen, öğrencisinin serebral palsili bir çocuk olduğunu, eğitim hizmetlerinden faydalanabildiğini; ancak rehabilitasyon ve sağlık hizmetlerinden faydalanamadığını belirterek benzer şekilde olan diğer mülteci çocukların da sağlık ve özel eğitim rehabilitasyon hizmetlerinden faydalanması talebinde bulunmuştur.
Başvuru hakkında ilgili idarelere Gönderme Kararı verilmiştir. İlgili idareler tarafından iletilen cevabi yazılardan, mevzuat gereği özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine sadece Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının kayıt olabildiği; dolayısıyla yabancı uyruklu bireylerin özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine kayıt olmasının ve bu kurumlardan eğitim almasının uygun görülmediği; diğer taraftan çocuğun Ulusal Sağlık Sisteminde yapılan incelemede birçok kez aile hekimliğinde ve hastanelerde muayene olabildiği ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanunu 5. maddesi (d) bendi gereği çocuk hakkında ilgili mahkemeden sağlık tedbir kararı talep edildiği; ayrıca aile üyelerinin düzenli gelirlerinin olmaması nedeniyle idarece ailenin sosyal ve ekonomik destek hizmetinden faydalanarak çocuğun yeterli yaşam standardına sahip olabilmesi amacıyla uygun sosyal hizmet işlemlerinin başlatıldığı anlaşılmıştır.
2022/14813 numaralı başvuru hakkında verilen 11/10/2022 tarihli Gönderme Kararında; Kurumumuza mülteci çocukların eğitim haklarının güvence altına alınması amacıyla mülteci alanında faaliyet gösteren bir sivil toplum kuruluşunda görev yapan sosyal hizmet uzmanı tarafından yapılan bir diğer başvuruda, Farsça konuşan çocuk adına başvuruda bulunduğunu, başvuran çocuğun Afganistan uyruklu sığınmacı olduğunu, dört kardeşiyle birlikte eğitim ve sağlık hizmetlerine erişemediklerini zira hem kimliklerin aktif olmadığını hem de adres kayıtlarının güncel olmadığını, eğitim ve sağlık hizmetlerine erişebilmek için […] Sosyal Hizmet Merkezinden evlerine incelemeye geldiklerini, kendi ve kardeşleri için eğitim ve sağlık tedbir kararı başvurusunda bulunulduğunu, haklarında eğitim tedbir kararı olmasına rağmen yaşadıkları hanede adres kayıtlarının olmaması nedeniyle okul kayıtlarının yapılamadığını belirterek eğitim haklarının güvence altına alınması talebinde bulunulmuştur.
Başvuru hakkında, konuyla ilgili mevzuat doğrultusunda çocuğun üstün yararı ilkesi gözetilerek çocukların sağlık ve eğitim hakkına tam olarak erişimlerinin sağlanmasına ilişkin devletin pozitif yükümlülüklerinin yerine getirilmesi önceliği dikkate alınmak suretiyle çocuklar hakkında alınan eğitim tedbir kararlarının uygulanması sürecinde yaşanan gecikmenin araştırılarak çocukların eğitim haklarının ivedilikle güvence altına alınması; ayrıca, 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu kapsamında refakatsiz çocuklar hakkındaki hükümlerin uygulanıp uygulanamayacağının değerlendirilmesi amaçlarıyla ilgili idarelere Gönderme Kararı verilmiştir.