Otizmli Çocuğun Eğitim Hakkı

Kurumumuza Çocuk İnternet Sayfasındaki (www.kdkcocuk.gov.tr) adresten başvuru formu doldurarak başvuran baba M.A., oğlunun 3 yaşında otizmli olduğunu ve oğlu A.A’nın ayda 8 saat almakta olduğu destek eğitimin 16 saate çıkarılması için kendisinin ödeme yapması gerektiğini, maddi imkanlarının yetersiz olması nedeniyle  ödeme yapamadığını, söz konusu eğitimin gelişmiş ülkelerde ayda 160 saate kadar verildiğini belirterek, devletin bu eğitimde karşıladığı aylık saat miktarını artırması yönünde devlet desteği talebi ile kurumumuza başvurdu.

Yapılan başvurunun önemi dikkate alınarak, otizm engeli bulunan çocuğun yaşadığı sıkıntıları, sorunları anlamak, benzer sorunun bir daha yaşanmasını önlemek ve uygulama içinde engellilik alanında yeni düzenlemelere ihtiyacın varlığı ve çözüm önerilerini ortaya çıkarmak amacıyla araştırma ve inceleme yapılmasına karar verdik.

  Olayı inceleme ve araştırmamız sonucunda;

· Şikayet konusunun Anayasa’da yer alan sosyal devlet ilkesi çerçevesinde ele alınması gerektiğini, ayrıca Birleşmiş Milletler Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme gereğince, Sözleşmeye taraf devletlerin, engelli bireylerin herhangi bir ayrımcılığa uğramaksızın insan hakları ile temel hak ve özgürlüklerden yararlanmalarının güvence altına alınması gerekliliğini teyit ettiğini,  fiziksel, sosyal, ekonomik ve kültürel çevreye, sağlık, rehabilitasyon ve eğitim hizmetlerine, bilgiye ve iletişime erişimin, engellilerin tüm insan haklarından ve temel özgürlüklerden tam yararlanmasını sağlama hususunda gerekli düzenlemeleri yapma yükümlülüğü altına girmiş olduklarını, gerekli eğitsel önlemler alındığında pek çok otizmli çocuğun yaşamlarının geri kalanını tipik gelişim gösteren akranlarıyla ve toplumla kaynaşarak sürdürebileceği,

· Engelli çocuklara yönelik olarak uygulanan destek eğitim programlarının erken çocukluk döneminde alınması halinde ileriki yıllarda bu çocukların özel eğitim desteğine olan gereksinimlerini azaltacağını,

· Erken çocukluk (okul öncesi) döneminde destek eğitim hizmeti alan söz konusu engelli çocuklara tanınan olumlu yöndeki (pozitif) ayrımcılığın sınırlandırıldığı ve bunun genişletilmesi gerektiği,

· 2015 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Uygulama Tebliğine göre de 2015 yılı için (KDV hariç) aylık 8 saat bireysel eğitim için 434,00 TL, 4 saatlik grup eğitimi için 122,00 TL ödeme yapıldığı dikkate alındığında, devlet tarafından karşılanan ödeme tutarının toplamda çok yüksek olmadığı, devlet bütçesine ağır bir yük getirmediği dolayısıyla da devlet tarafından karşılanabilir bir tutar olduğu, ayrıca diğer ekonomik ve sosyal ödevlerinin aksaması sonucunu doğurmadığı,

· Engelli çocuğun tüm yaşamı düşünüldüğünde destek eğitim programlarında devletin karşıladığı aylık 8 saatlik bireysel ve aylık 4 saatlik grup eğitimindeki saat sayısını artırılmasının söz konusu engelli çocukların engellilik hâlinin etkilerinin en az seviyeye indirilmesi ve topluma katılımlarının sağlanması yönüyle son derece önemli olduğuna karar verildi.

Sonuç olarak;  Okul öncesi eğitim döneminde destek eğitim hizmeti almakta olan engelli çocuklar için devlet tarafından karşılanan aylık saat miktarlarının Uluslararası standartlara uygun olarak makul oranda halen ödenen miktardan fazla artırılması için ilgili mevzuatta değişiklik yapılması hususunda Milli Eğitim Bakanlığı’na ve Maliye Bakanlığı’na,  mevzuat değişikliği teklifine ilişkin tasarıyı gündeme alması yönünde takdir ve gereği için de Başbakanlık’a  tavsiyede bulunuldu.

Kararın Tam Metni